Caption: Tỉ lệ bản đồ là gì?
Cách tính tỉ lệ bản đồ luôn là một chủ đề mới mẻ đối với các bạn học sinh. Mặc dù cách tính rất đơn giản, nhưng để hiểu được tầm quan trọng và ứng dụng của nó thì lại là chuyện khác. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá cách tính tỉ lệ bản đồ cùng với những vai trò và ý nghĩa của nó. Hãy cùng tìm hiểu!
Tỉ lệ bản đồ là gì?
Như chúng ta đã biết, bản đồ thế giới là một dạng thu nhỏ mang tính chất mô phỏng lại những tính chất thực địa bên ngoài. Để có thể vẽ được một tấm bản đồ với kích thước trên một tờ giấy, người ta phải thu nhỏ kích thước thực địa theo một tỉ lệ nhất định. Tỉ lệ bản đồ giúp ta biết được khoảng cách thực giữa bản đồ và thực địa là bao nhiêu.
Trên mỗi tấm bản đồ, tỉ lệ bản đồ thường được ghi ở phía bên trên hay tại phía góc của bản đồ.
Các dạng tỉ lệ bản đồ
- Tỉ lệ số: Dạng này tương tự như số thập phân. Tử số luôn là 1 và mẫu số thường được biểu thị dưới dạng 1000, 10000 hay 100000. Mẫu số càng lớn thì 1 đơn vị khoảng cách trên bản đồ so với thực địa càng lớn. Ví dụ: tỉ lệ 1:100.000 có nghĩa là cứ 1cm trên bản đồ tương ứng với 100000cm hay 1km.
- Tỉ lệ thước: Tỉ lệ này được vẽ cụ thể dưới dạng thước đo đã tính sẵn. Mỗi đoạn ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa. Ví dụ: Mỗi đoạn 1cm trên bản đồ tương đương với 1km hay 10km.
- Tỉ lệ bản đồ sẽ liên quan đến các đối tượng địa lý được thể hiện trên bản đồ. Tỉ lệ càng lớn thì chi tiết thể hiện trên bản đồ càng cao. Ví dụ, bản đồ tỉ lệ 1:100.000 là bản đồ tỉ lệ lớn. Những loại bản đồ như thế này thường được in ở khổ lớn, để biểu thị hết các chi tiết. Còn những loại bản đồ có tỉ lệ 1:1.000.000 là những bản đồ có tỉ lệ nhỏ, mức độ thể hiện chi tiết không cao.
Cách tính tỉ lệ bản đồ
Caption: Cách tính tỉ lệ bản đồ
Cách tính tỉ lệ bản đồ rất đơn giản. Sau khi đọc xong định nghĩa tỉ lệ bản đồ là gì, bạn đã có thể tính được rồi. Hãy xem ví dụ sau:
- Dựa vào bản đồ, hãy tính khoảng cách thực theo đường chim bay từ khách sạn Hải Vân đến khách sạn Thu Bồn và từ khách sạn Hòa Bình đến khách sạn Sông Hàn.
- Tương tự, đo và tính chiều dài đoạn đường Phan Bội Châu từ Trần Quý Cáp đến đường Lý Tự Trọng.
Cách tính: Dùng thước trên bản đồ từ khách sạn Hải Vân đến khách sạn Thu Bồn là 5,5cm. Với tỉ lệ bản đồ 1:7.500, khoảng cách trên thực địa là: 5,5cm x 7.500 = 41.250cm = 412,5m.
Tương tự, từ khách sạn Hòa Bình đến khách sạn Sông Hàn: Khoảng cách đo được trên bản đồ là 4,0cm. Với tỉ lệ bản đồ 1:7.500, khoảng cách trên thực địa là: 4,0cm x 7.500 = 30.000cm = 300m.
Những ứng dụng của tỉ lệ bản đồ
Bản đồ không chỉ được ứng dụng để xem đường đi hoặc địa hình, mà còn được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như kiến trúc xây dựng, quân sự, du lịch...
Ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong kiến trúc xây dựng
Ở những công trình lớn, bản đồ là vật dụng không thể thiếu để các bộ phận có thể làm việc ăn ý với nhau. Bản đồ giúp hiểu rõ các chi tiết, như cách bố trí không gian, căn phòng rộng bao nhiêu, tường dày bao nhiêu, vị trí của các công trình khác nhau. Tỷ lệ bản đồ sẽ giúp chúng ta hiểu được kích thước thực của công trình, rất tiện lợi.
Ứng dụng của tỉ lệ bản đồ trong chiến tranh
Bản đồ là công cụ hỗ trợ không thể thiếu trong chiến tranh. Quân đội sử dụng bản đồ để đưa ra chiến thuật. Loại bản đồ được sử dụng nhiều nhất là bản đồ địa hình, sử dụng tỉ lệ bản đồ để đo đạc độ cao của địa hình và đưa ra các quyết định chiến thuật.
Tỉ lệ bản đồ là một khía cạnh rất quan trọng được ứng dụng rộng rãi trong cuộc sống và trong nhiều ngành nghề khác nhau. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tính tỉ lệ bản đồ. Nếu bạn đang có nhu cầu, hãy tìm bản đồ thế giới tại cửa hàng bản đồ Thiên Ân!
Bài viết này thuộc về bandovietnamtreotuong.com
Facebook - Twitter - Google + - Linkedin - Pinterest
