Hoạt động là gì? Đó là câu hỏi được đặt ra khi chúng ta muốn hiểu về sự tồn tại và sáng tạo của con người. Chúng ta sinh ra để hoạt động, và qua hoạt động, chúng ta tạo ra mối quan hệ với môi trường xung quanh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá khái niệm hoạt động, các dạng của hoạt động, cấu trúc của hoạt động và tầm quan trọng của nó trong cuộc sống con người.
Khái niệm hoạt động
Theo tâm lý học Mácxit, cuộc sống con người là một dòng hoạt động, và con người là chủ thể của những hoạt động này. Hoạt động là quá trình mà con người thực hiện để tạo ra các quan hệ giữa bản thân và thế giới tự nhiên, xã hội. Trong quá trình này, con người chuyển đổi năng lực lao động và các phẩm chất tâm lý khác của mình thành hiện thực và sự vật, và ngược lại, tách những thuộc tính của sự vật, của hiện thực để trở về với bản thân.
Trong quá trình tương tác này, có hai chiều tác động đồng thời, thống nhất và bổ sung cho nhau:
- Chiều thứ nhất là quá trình tác động của con người với tư cách là chủ thể vào thế giới (thế giới đồ vật). Quá trình này tạo ra sản phẩm, trong đó chứa đựng các đặc điểm tâm lí của người tạo ra nó. Sản phẩm là nơi tâm lí của con người được bộc lộ. Quá trình này được gọi là quá trình xuất tâm hay quá trình đối tượng hóa.
- Chiều thứ hai là quá trình con người chuyển những cái chứa đựng trong thế giới vào bản thân mình. Đây là quá trình con người học hỏi về thế giới, những thuộc tính và quy luật của thế giới. Con người cũng rèn luyện cho mình những phẩm chất cần thiết để tác động vào thế giới. Quá trình này là quá trình hình thành tâm lí ở chủ thể, còn gọi là quá trình chủ thể hóa hay quá trình nhập tâm.
Như vậy, trong hoạt động, con người tạo ra sản phẩm về phía thế giới và cũng tạo ra tâm lí của chính mình. Tâm lí của con người chỉ có thể được bộc lộ và hình thành trong hoạt động và thông qua hoạt động.
Các dạng của hoạt động
Chúng ta đã hiểu được Hoạt động là gì? Hãy tiếp tục phân tích nội dung để hiểu về các dạng của hoạt động.
- Về phương diện cá thể: Hoạt động có thể chia thành các loại như vui chơi, học tập, và lao động.
- Về phương diện sản phẩm: Hoạt động có thể chia thành hoạt động thực tế và hoạt động lí luận.
- Hoạt động thực tế: Tạo ra sản phẩm vật chất, tác động vào sự vật nhằm biến đổi nó.
- Hoạt động lí luận: Tạo ra sản phẩm tinh thần, không làm biến đổi vật thể.
Ngoài ra, còn các cách chia khác như:
- Hoạt động biến đổi: Bao gồm hoạt động xã hội - chính trị, hoạt động quản lí, và hoạt động biến đổi con người.
- Hoạt động nhận thức: Là hoạt động tinh thần, không làm biến đổi vật thể. Nó chỉ phản ánh các sự vật và quan hệ bằng các biểu tượng, khái niệm, hình ảnh... Hoạt động nhận thức có thể tồn tại ở mức độ kinh nghiệm thực tiễn và mức độ lí luận khoa học.
- Hoạt động định hướng giá trị: Là hoạt động tinh thần, xác định ý nghĩa của thực tại đối với bản thân.
Cấu trúc của hoạt động
Cấu trúc của hoạt động bao gồm động cơ, mục đích, phương tiện điều kiện, hoạt động cụ thể, hành động và thao tác. Mọi hoạt động đều có động cơ thúc đẩy, là mục tiêu cuối cùng mà con người muốn đạt được. Mục đích là cái mà hành động nhằm đạt tới. Ngoài ra, hành động luôn phải giải quyết một nhiệm vụ nhất định, và điều kiện cụ thể quy định cách giải quyết nhiệm vụ đó. Các thao tác là phương thức để giải quyết nhiệm vụ, và chúng phụ thuộc vào các phương tiện, điều kiện cụ thể.
Cuộc sống của con người là một dòng hoạt động với cấu trúc phức tạp. Mỗi hoạt động cụ thể trong dòng này đều có cấu trúc riêng, tuy nhiên, tất cả đều chung một mục tiêu - đạt được động cơ thúc đẩy của con người.
Qua việc tìm hiểu và thấu hiểu hoạt động, chúng ta không chỉ hiểu rõ hơn về bản thân mình mà còn nhận ra tầm quan trọng của việc hoạt động trong cuộc sống con người. Hãy tiếp tục khám phá, tìm hiểu và trải nghiệm cuộc sống qua những hoạt động sáng tạo và ý nghĩa!
