Những chiếc xe đạp đã trải qua nhiều cải tiến về cấu tạo và tính năng kể từ khi ra đời. Từ việc chỉ phục vụ đi lại, xe đạp ngày nay đã trở thành một phương tiện rèn luyện sức khỏe, thể thao và trang trí. Trên hơn 200 năm, cấu tạo và hình dáng của xe đạp đã thay đổi rõ rệt, từ hai chiếc bánh xe và khung gỗ ban đầu đến những bộ phận phức tạp hơn hiện nay.
Hệ thống truyền lực của xe đạp
Hệ thống truyền lực gồm bàn đạp, đùi, trục giữa, đĩa, xích và líp. Líp có vai trò truyền động từ xích đến bánh sau của xe, khiến bánh xe quay theo chiều thuận. Líp bao gồm vành và cốt. Vành líp có răng ở phía ngoài và trong, còn cốt líp có hai rãnh để đặt cá líp. Líp là khớp quay một chiều, giúp bánh xe tiếp tục chuyển động quán tính khi người điều khiển không đạp bàn đạp liên tục.
Hình ảnh: Vành líp và cốt líp trên xe đạp
Hệ thống chuyển động của xe đạp
Hệ thống chuyển động gồm bánh xe trước và sau. Bánh xe có trục, moay-ơ, nan hoa, vành, săm và lốp. Trục làm bằng thép, bánh xe quay trên trục thông qua ổ bi. Moay-ơ làm bằng thép, được kết nối với vành bằng nan hoa. Vành bánh xe làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép. Săm và lốp được chế tạo từ cao su tổng hợp để tăng độ êm cho xe khi di chuyển.
Hình ảnh: Hệ thống chuyển động của xe đạp
Hệ thống truyền lực và chuyển động truyền lực và chuyển động làm cho xe di chuyển khi chúng ta đạp bàn đạp. Lực từ chân người đạp truyền qua đùi xe, làm trục giữa quay, đĩa quay kéo xích chuyển động, và xích kéo líp cùng bánh sau quay. Nguyên tắc truyền động như sau: Lực từ chân người đạp -> bàn đạp -> đùi xe -> trục giữa -> đĩa -> xích -> líp -> bánh xe sau -> xe chuyển động.
Hình ảnh: Bộ truyền động xích trên xe đạp
Hệ thống lái và hệ thống phanh
Hệ thống lái bao gồm tay lái và cổ phuốc. Tay lái giúp điều khiển xe dễ dàng khi muốn chuyển hướng. Bánh xe trước dẫn hướng theo hướng chuyển động của tay lái. Hệ thống phanh gồm tay phanh, dây phanh và cụm má phanh, giúp người điều khiển xe kiểm soát vận tốc khi điều khiển xe.
Khung chịu lực và yên xe
Khung chịu lực là xương sống của xe đạp, liên kết toàn bộ các bộ phận lại với nhau thành một khối thống nhất. Trước đây, khung xe được làm bằng gỗ, nhưng ngày nay đã được thay thế bằng vật liệu thép. Yên xe giúp người điều khiển xe cảm thấy thoải mái và hợp lý.
Ngoài ra, xe đạp còn có các bộ phận khác như chắn bùn, chắn xích, chuông, đèn và ổ bi. Ổ bi giúp giảm ma sát giữa các chi tiết quay tròn tương đối với nhau, như moay-ơ với trục bánh trước và trục bánh sau.
Hình ảnh: Ổ bi trên xe đạp
Nhờ những cải tiến và sự phát triển của khoa học công nghệ, xe đạp ngày càng được cải tiến về chất lượng. Vật liệu mới như Composite đã được ứng dụng vào xe đạp, mở ra nhiều lựa chọn cho các nhà sản xuất và thiết kế trong việc tạo ra những mẫu xe đạp mới.
Cấu tạo các bộ phận trên xe đạp không chỉ quan trọng về tính năng và an toàn mà còn đóng vai trò quyết định trải nghiệm của người điều khiển xe. Hãy lựa chọn những chiếc xe đạp phù hợp với nhu cầu và mong muốn của bạn để có những trải nghiệm thú vị trên mọi cung đường.
