Xúp khoai tây được bày trong đĩa sâu lòng
Xúp (hay còn được viết là súp) là một món ăn lỏng, thường được coi như một loại canh hoặc dạng sánh sệt trong ẩm thực. Xúp có nguồn gốc từ tiếng Pháp "soupe" và đã trở thành một phần quan trọng trong ẩm thực Âu. Xúp được làm từ nhiều nguyên liệu kết hợp như thịt, cá, rau, đậu, trái cây và các chất lỏng khác. Thường được sử dụng làm món khai vị hoặc bữa điểm tâm.
Xúp trứng của Trung Quốc
Trong ẩm thực Đông Á, đặc biệt là Việt Nam, xúp đã chịu ảnh hưởng từ các loại xúp đặc của Trung Quốc. Phần lớn xúp ở Đông Á sử dụng tinh bột như của gạo hoặc sắn, kết hợp với nước lã để tạo độ sánh đồng nhất. Trong khi đó, ở Châu Âu, xúp được làm từ bột mì xào với bơ và các loại nước dùng cơ bản từ xương động vật như bò, lợn, gà.
Lịch sử
Xúp đã xuất hiện từ thế kỷ XVI, ban đầu chỉ là một loại canh hoặc một món hầm dùng để nhúng những mẩu bánh mỳ. Sau đó, các nhà hàng ở Pháp đã đưa xúp vào thực đơn của mình và giá thành của xúp phải chăng, phù hợp với túi tiền của khách hàng. Năm 1765, một doanh nhân tại Paris đã mở một nhà hàng chuyên về xúp, từ đó tên gọi của món ăn này trở thành xúp (soup) trong các nhà hàng. Xúp là một món ngon miệng, bổ dưỡng và thường xuất hiện trong phần khai vị của nhiều bữa tiệc, đặc biệt là trong tiết trời lạnh.
Trong ẩm thực truyền thống của Pháp, xúp được chia thành hai nhóm chính: xúp trong và xúp dày. Các loại xúp trong gồm bouillon và consommé. Xúp dày thường được làm dày bằng tinh bột, bánh quy, kem hoặc veloutés được làm sánh đặc với trứng, bơ và kem. Còn các loại xúp khác bao gồm xúp trái cây, xúp tráng miệng, xúp xung như hạt đậu, xúp lạnh và các loại xúp khác. Có rất nhiều loại gia vị được sử dụng để làm xúp thêm phong phú và đậm đà.
Xúp đã tồn tại từ khoảng 20.000 trước Công nguyên. Trước khi có kỹ thuật đun sôi, con người đã sử dụng cách giấu động vật vào vỏ cây hoặc sậy để nấu nước. Khi phát minh ra các thùng chứa không thấm nước, đun sôi nước đã trở nên phổ biến hơn. Từ xúp xuất phát từ tiếng Pháp "soupe" ("súp", "nước dùng"), từ nguồn tiếng Đức "sop", một mẩu bánh mì được sử dụng để ngâm xúp hoặc một món hầm đặc.
Trong ẩm thực Mỹ, sách dạy nấu ăn đầu tiên được xuất bản vào năm 1742 đã đưa ra một số công thức nấu xúp và bánh quy. Với sự nhập cư từ nhiều quốc gia, nhất là người Đức, các loại xúp quốc gia khác nhau đã trở nên phổ biến. Năm 1794, một người tị nạn từ Cách mạng Pháp đã mở một nhà hàng ở Boston có tên là "Người phục hồi" và được gọi là "Hoàng tử Xúp". Cuốn sách nấu ăn đầu tiên của Mỹ dành riêng cho công thức nấu xúp đã được viết vào năm 1882 bởi Emma Ewing.
