Mở đầu
Trong quá trình phát triển sản phẩm phần mềm, việc kiểm thử phần mềm đóng vai trò quan trọng để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Các giai đoạn kiểm thử phần mềm bao gồm kiểm thử đơn vị, kiểm thử tích hợp, kiểm thử hệ thống và đặc biệt là pha cuối của quá trình kiểm thử phần mềm, được gọi là User Acceptance Testing (UAT) - Kiểm thử chấp nhận của người dùng. UAT đóng vai trò quan trọng trong quy trình kiểm thử tự động toàn bộ này.
Hình minh họa: UAT là gì?
Pha cuối cùng của quá trình kiểm thử phần mềm được gọi là UAT. Quá trình UAT này đóng vai trò quan trọng và quyết định xem tất cả các yêu cầu kinh doanh đã được đáp ứng hay chưa trước khi phần mềm thực sự được phát hành.
Ngoài ra, UAT cũng có thể được xác định là phương pháp kiểm thử người dùng, trong đó phần mềm đã được phát triển được kiểm thử bởi người dùng kinh doanh để xác nhận xem phần mềm có hoạt động theo các quy định đã được xác định hay không. Loại kiểm thử này cũng được gọi là kiểm thử beta, kiểm thử ứng dụng hoặc kiểm thử cuối người dùng.
Quá trình User Acceptance Testing được thực hiện trước khi kế hoạch phát hành phần mềm ra thị trường. Bước này đảm bảo rằng phần mềm đã hoàn thiện theo các đặc tả chức năng được xác định bởi chủ sở hữu sản phẩm, đặc biệt là trong các ứng dụng thương mại điện tử. Nó liên quan đến tiết lộ sản phẩm hoặc tính năng cho các tình huống trong đời thực và xác nhận hiệu suất của nó từ góc nhìn của người dùng cuối. Kiểm thử chấp nhận của người dùng trong lĩnh vực thương mại điện tử nhằm xác nhận rằng hệ thống đáp ứng các yêu cầu kinh doanh, hoạt động như đã kế hoạch và mang lại trải nghiệm người dùng tốt.
Việc thực hiện UAT là rất cần thiết đối với chủ sở hữu sản phẩm để tránh gánh chịu các tổn thất đáng kể do nhiều vấn đề xảy ra sau khi phát hành.
Thường thì quá trình này được xem như là giai đoạn cuối cùng, người dùng dự định hoặc khách hàng xác nhận xem chức năng như được tóm tắt trong câu chuyện người dùng hoặc tài liệu yêu cầu có tồn tại hay không. Cụ thể, quá trình UAT được thực hiện với một kế hoạch kiểm thử UAT riêng biệt và trong một môi trường kiểm thử riêng biệt, thường là một môi trường kiểm thử giống như môi trường sản xuất để làm cho khách hàng / người dùng cuối hiểu rõ phần mềm đã phát triển.
Tại sao UAT quan trọng cho doanh nghiệp của bạn?
Hình minh họa: UAT
UAT là một bước cần thiết phải được chủ sở hữu doanh nghiệp / người dùng cuối / chủ sở hữu sản phẩm / khách hàng / bên liên quan thực hiện để hiểu rõ về phần mềm / sản phẩm đã phát triển. Người dùng kinh doanh xác nhận và xác minh hệ thống phần mềm đã phát triển trước khi thực sự chuyển sang môi trường sản xuất.
Các bên liên quan khác nhau trong quá trình UAT bao gồm nhà phân tích kinh doanh, nhóm quản lý QA hoặc Test Manager, chuyên gia yêu cầu (nếu có) và người sở hữu kinh doanh hoặc sản phẩm. UAT chủ yếu đảm bảo rằng hệ thống đã phát triển có thể được sử dụng một cách hiệu quả để hỗ trợ hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp và hoạt động theo các story người dùng được đưa ra. Thông thường, chủ sở hữu sản phẩm xác nhận xem giải pháp có hoạt động hiệu quả mà không có bất kỳ khuyết điểm nào và xác nhận xem nó có đáp ứng nhu cầu của họ hay không.
Nếu phát hiện bất kỳ lỗi nào, đội QA phải sửa chúng và kiểm tra lại. Do đó, đây là một bước cần thiết cho việc phát triển sản phẩm phần mềm khi các doanh nghiệp có thể gánh chịu các tổn thất đáng kể nếu gặp vấn đề sau khi sản phẩm ra mắt.
Ai thực hiện UAT?
- Khách hàng
- Người dùng cuối
Những thách thức của User Acceptance Testing (UAT)
User Acceptance Testing (UAT) là một giai đoạn quan trọng trong vòng đời phát triển phần mềm nơi người dùng cuối kiểm tra hệ thống để đảm bảo nó đáp ứng yêu cầu và hoạt động như dự định. Mặc dù UAT quan trọng để xác nhận khả năng sử dụng của hệ thống, nhưng cũng có thể gặp một số thách thức. Một số thách thức phổ biến của UAT bao gồm:
Sự mơ hồ của yêu cầu:
Một trong những thách thức quan trọng là sự mơ hồ hoặc không đầy đủ hiểu biết về yêu cầu của người dùng. Nếu yêu cầu không được xác định hoặc được tài liệu hóa đầy đủ, việc thực hiện UAT hiệu quả sẽ trở nên khó khăn khi người dùng có thể có những diễn giải hoặc kỳ vọng khác nhau.
Giới hạn sẵn có của người dùng:
Sự tham gia và sẵn có của người dùng trong quá trình UAT có thể gây khó khăn. Người dùng thường bận rộn với các trách nhiệm hàng ngày và có thể không có đủ thời gian để tham gia vào quá trình kiểm thử. Điều này có thể dẫn đến việc trì hoãn quá trình UAT hoặc không đảm bảo đầy đủ phạm vi kiểm tra.
Phạm vi hạn chế:
Phạm vi hạn chế liên quan đến sự mở rộng không kiểm soát của yêu cầu dự án hoặc các thay đổi trong quá trình phát triển. Nếu có những thay đổi thường xuyên đối với chức năng của hệ thống, việc bắt kịp các thay đổi và điều chỉnh nỗ lực UAT tương ứng có thể gây trì hoãn và đòi hỏi nhiều công sức hơn cho việc kiểm thử.
Thiết lập môi trường kiểm thử:
Thiết lập môi trường kiểm thử thực tế giống như môi trường sản xuất có thể khá phức tạp. Điều này có thể bao gồm cấu hình nhiều hệ thống, cơ sở dữ liệu, cài đặt mạng và tích hợp bên thứ ba. Nếu môi trường kiểm thử không được sao chép chính xác, nó có thể ảnh hưởng đến tính hợp lệ và đáng tin cậy của kết quả UAT.
Sẵn có dữ liệu kiểm thử:
UAT yêu cầu dữ liệu kiểm thử đáng tin cậy và có ý nghĩa mô phỏng các tình huống thực tế. Giành được hoặc tạo ra dữ liệu kiểm thử phù hợp bao gồm các trường hợp sử dụng và biên có thể gặp phải khó khăn. Dữ liệu kiểm thử không đủ hoặc không thực tế có thể dẫn đến kiểm thử không đầy đủ và có thể không phát hiện ra các vấn đề tiềm năng.
Giao tiếp và phối hợp:
Giao tiếp và phối hợp hiệu quả giữa các nhà phát triển, các nhà kiểm thử và người dùng là quan trọng để thành công trong quá trình UAT. Việc đảm bảo giao tiếp rõ ràng và kịp thời, đặc biệt nếu có nhiều bên liên quan, có thể gây ra sự hiểu lầm, trì hoãn và kiểm thử không hiệu quả.
Trì hoãn trong việc giải quyết lỗi:
Khi người dùng phát hiện ra các lỗi hoặc vấn đề trong quá trình kiểm thử UAT, quá trình giải quyết lỗi trở nên quan trọng. Trì hoãn trong việc giải quyết các lỗi được báo cáo có thể ảnh hưởng đến lịch trình kiểm thử chung và sự hài lòng của người dùng. Giao tiếp kịp thời, ưu tiên và phối hợp giữa các nhóm phát triển và kiểm thử là cần thiết để giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng.
Chuyên môn và đào tạo của người dùng:
Người dùng tham gia vào quá trình UAT có thể có mức độ chuyên môn khác nhau và có thể cần đào tạo hoặc hướng dẫn để thực hiện các hoạt động kiểm thử một cách hiệu quả. Đảm bảo người dùng hiểu quy trình kiểm thử, có truy cập vào tài liệu cần thiết và được đào tạo đầy đủ có thể khó khăn, đặc biệt khi làm việc với một lượng người dùng lớn.
Sự kháng cự với sự thay đổi:
UAT đôi khi có thể làm nổi bật những khoảng cách hoặc không nhất quán trong hệ thống, đòi hỏi thay đổi hoặc điều chỉnh. Sự kháng cự với sự thay đổi từ người dùng cuối hoặc các bên liên quan có thể gây trở ngại cho quá trình UAT một cách trơn tru và việc triển khai cải tiến cần thiết.
Lợi ích của UAT đối với doanh nghiệp
- Xác nhận rằng yêu cầu kinh doanh đã được đáp ứng như được tóm tắt trong các câu chuyện người dùng.
- UAT giúp xác định các lỗi đã bỏ sót trong quá trình kiểm thử tích hợp.
- Giảm rủi ro của việc phát hiện lỗi sau khi sản phẩm đã được phát hành.
- Giúp xác định hành vi của ứng dụng được nhìn như là những gì chủ sở hữu sản phẩm hoặc người dùng cuối thực sự sử dụng phần mềm.
- UAT đảm bảo phần mềm đã phát triển hoạt động tốt và đáp ứng các điều kiện kinh doanh đã được xác định trong tài liệu yêu cầu.
Những điều kiện tiên quyết mà doanh nghiệp cần biết trước khi thực hiện UAT Testing
Dưới đây là các tiêu chí đầu vào cho User Acceptance Testing:
- Kiểm tra xem mã ứng dụng đã được phát triển hoàn chỉnh.
- Đảm bảo rằng việc kiểm thử đơn vị, kiểm thử tích hợp, kiểm thử hệ thống và kiểm thử chấp nhận đã được thực hiện đầy đủ bởi nhóm QA.
- Kiểm tra và xác minh liệu đã hoàn tất kiểm thử tái phát và không phát hiện ra các lỗi lớn.
- Kiểm tra xem tất cả các lỗi đã được báo cáo đã được sửa chữa và kiểm tra lại.
- Đảm bảo ma trận theo dõi đã có sẵn.
- Đảm bảo môi trường UAT hiệu quả.
- Đảm bảo nhận được email chấp thuận từ nhóm kiểm thử hệ thống.
- Đảm bảo có một danh sách kiểm tra UAT trước khi bắt đầu quy trình UAT.
Các giai đoạn của UAT
1. Giai đoạn lập kế hoạch UAT:
Trong giai đoạn này, một UAT Test Manager được chỉ định để giám sát toàn bộ quá trình UAT. Kế hoạch và chiến lược thực hiện được định rõ ở đây. Xác định các tài nguyên quan trọng và chuẩn bị một kế hoạch tài nguyên quan trọng.
2. Chuẩn bị dữ liệu kiểm thử, kịch bản và môi trường UAT:
Trong giai đoạn này, sự sẵn sàng của UAT được đảm bảo khi môi trường kiểm thử UAT được thiết lập, chuẩn bị kế hoạch quản lý kiểm thử cùng với dữ liệu kiểm thử, giao diện, dữ liệu, ủy quyền cùng với sự sẵn sàng của kịch bản được thực hiện.
3. Lập lịch và quản lý kiểm thử UAT:
Trong giai đoạn này, kế hoạch hành động đặc trưng với các ưu tiên UAT được thực hiện. Một quy trình triển khai được duy trì để ưu tiên các đánh giá về các lỗi nếu có. Cơ chế hiệu quả để theo dõi kịch bản kiểm thử và kịch bản kiểm thử dựa trên các yêu cầu được xác định được thực hiện.
4. Thực hiện UAT Testing và quản lý lỗi:
Đây là một giai đoạn quan trọng và việc xác định các lỗi ưu tiên được diễn ra và tập trung vào việc phân tích nguyên nhân gốc rễ. Việc thử nghiệm thử nghiệm quá trình UAT được thực hiện để xác nhận thực hiện và gán lỗi và đánh giá cho việc giải quyết các vấn đề một cách nhanh chóng và chính xác.
5. UAT, Sign-off và Báo cáo:
Trong giai đoạn UAT cuối cùng này, báo cáo trạng thái kiểm thử chính xác và báo cáo trạng thái lỗi được tạo ra từ hệ thống quản lý kiểm thử. Cuối cùng, việc giải quyết tất cả các lỗi được sửa chữa đánh dấu sự chấp nhận của phần mềm. Giai đoạn cuối cùng này đảm bảo và xác nhận rằng ứng dụng đã phát triển đáp ứng yêu cầu người dùng và sẵn sàng để di chuyển vào quá trình sản xuất.
Các quy tắc tốt nhất cho UAT
Dưới đây là 5 quy tắc tốt nhất cho UAT:
1. Tìm người dùng:
Xác định người dùng là bước đầu tiên. Chọn một nhóm người dùng (quan tâm đến sản phẩm) để thực hiện UAT là cần thiết. Người dùng này không khác gì những người sử dụng cuối của sản phẩm. Những người này có thể từ công ty hoặc từ bên ngoài hoặc cả hai.
2. Ghi lại case kiểm thử:
Phải có một kế hoạch phương pháp hóa để người kiểm thử UAT thực hiện UAT một cách hiệu quả. Bởi vì các người kiểm thử này sẽ xem xét tất cả các tính năng của sản phẩm, ý kiến của họ về cách họ muốn sản phẩm hoạt động cần được ghi lại.
3. Chuẩn bị môi trường:
Môi trường kiểm thử là quyết định thành công của UAT. Những người được chọn để thực hiện UAT phải có thông tin đăng nhập và dữ liệu cần thiết để thực hiện kiểm thử một cách hiệu quả.
4. Kiểm tra từ xa
Trong một số tình huống, nếu người dùng không ở cùng một địa điểm, nên lên lịch một ngày và giờ chung để thực hiện UAT. Nên thông báo trước về các vấn đề kỹ thuật liên quan đến việc thực hiện quy trình kiểm thử để người dùng hiểu rõ tất cả các tác động.
5. Ưu tiên phát hiện và giải quyết lỗi:
Khi quy trình diễn ra, sẽ xuất hiện các vấn đề liên quan đến việc giải quyết lỗi. Hãy để người dùng theo dõi và liệt kê chính xác tất cả các lỗi đã gặp phải. Nhóm phụ trách sửa các lỗi phải ưu tiên và giải quyết chúng theo một cách có hệ thống.
Các loại UAT mà doanh nghiệp nên biết
Alpha và Beta Testing:
Alpha và Beta testing là các phương pháp được thực hiện trước khi phát hành phần mềm cho khách hàng.
Alpha testing được thực hiện trong giai đoạn phát triển sớm với sự hỗ trợ của các nhóm nội bộ. Trước khi phát hành phần mềm cho khách hàng, nhóm thử nghiệm tiềm năng thực hiện kiểm thử này trong môi trường phát triển. Phản hồi từ các nhóm alpha giúp các nhóm phát triển sửa chữa các lỗi và cải thiện chất lượng tổng thể của sản phẩm.
Beta Testing diễn ra trong môi trường khách hàng bằng cách liên kết một nhóm khách hàng để thực hiện kiểm thử. Phản hồi từ nhóm kiểm thử này giúp nâng cao chất lượng phần mềm.
Regulation Acceptance Testing (RAT):
RAT, cũng được gọi là Compliance Acceptance Testing, là phương pháp để xác nhận liệu ứng dụng đã phát triển tuân thủ các quy tắc và quy định do các cơ quan quản lý đưa ra. Đây là một phương pháp kiểm thử quan trọng khi ứng dụng được kiểm tra với một tập hợp các nguyên tắc được đưa ra bởi cơ quan chính quyền hiện hành.
Contract Acceptance Testing (CAT):
Trong loại phương pháp UAT này, phần mềm được phát triển được kiểm tra so với một số tiêu chí quan trọng đã được xác định và chỉ ra trong hợp đồng.
Business Acceptance Testing (BAT):
BAT là một loại kiểm thử chấp nhận của doanh nghiệp giúp xác minh xem phần mềm đã phát triển có đáp ứng các yêu cầu và thông số kỹ thuật mà doanh nghiệp đặt ra hay không.
Operational Acceptance Testing (OAT):
OAT, còn được gọi là Production Acceptance Testing, là một trong những loại kiểm thử UAT giúp đảm bảo rằng quy trình hoạt động của phần mềm là đáng tin cậy, tương thích, ổn định, v.v.
Black Box Testing:
Trong loại UAT này, các nhóm kiểm thử được phép phân tích một số chức năng của ứng dụng mà không biết cấu trúc mã nguồn bên trong. Mặc dù kiểm thử hộp đen được phân loại trong kiểm thử chức năng, nhưng nó là một phần của UAT vì nó sử dụng các nguyên tắc mà người dùng không biết về mã nguồn. Kiểm thử này đảm bảo rằng phần mềm đáp ứng các yêu cầu kinh doanh.
Kết luận
Doanh nghiệp cần phần mềm chất lượng và quá trình phát hành nhanh hơn ngày nay để vượt qua đối thủ. Kiểm thử phần mềm là một phần cần thiết của quá trình phát triển sản phẩm phần mềm và chủ sở hữu sản phẩm hoặc người dùng cuối nên thực hiện User Acceptance Testing.
User Acceptance Testing giúp xác nhận xem phần mềm đã phát triển hoạt động theo yêu cầu đã được chỉ định và có đáp ứng tất cả các câu chuyện người dùng đã đề ra. Hãy tận dụng dịch vụ kiểm thử phần mềm độc lập thế hệ tiếp theo để đảm bảo chất lượng phần mềm được cung cấp với kế hoạch kiểm thử UAT cẩn thận và hướng dẫn doanh nghiệp để đạt được quy trình User Acceptance Testing hiệu quả. Với phương pháp UAT này, doanh nghiệp có thể yên tâm với một sản phẩm đáp ứng yêu cầu và sẵn sàng để chuyển sang quá trình sản xuất.
Hãy liên hệ với các chuyên gia của chúng tôi để biết thêm thông tin về UAT testing.
