Bạn đã bao giờ tò mò về cấu tạo xe máy chưa? Muốn hiểu rõ về nguyên lý hoạt động của từng bộ phận? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây để khám phá thêm về chiếc xe máy bạn đang sử dụng!
Cấu tạo xe máy gồm những gì?
Trên thị trường có nhiều loại xe máy như tay ga, số, côn,... Nhưng tất cả đều có cấu tạo cơ bản giống nhau. Cụ thể, xe máy bao gồm 7 bộ phận chính sau:
- Khung xe
- Động cơ
- Bình ắc quy
- Hệ thống thắng
- Hệ thống truyền động
- Lọc gió
- Bánh xe và lốp
Khung xe máy
Khung xe là bộ phận quan trọng nhất để hình thành kiểu dáng xe máy. Nó được làm từ thép, nhôm và các hợp kim cứng. Khung xe có nhiệm vụ cân bằng trọng lượng của bánh trước và bánh sau. Ngoài ra, khung còn gắn các thiết bị và linh kiện động cơ, do đó phải có khả năng chịu tải và va đập tốt. Tùy từng mẫu xe, khung xe có thể khác nhau về chất liệu và kiểu dáng. Việc phân loại khung xe dựa trên chất liệu và kiểu dáng giúp người dùng dễ dàng nhận biết thông tin về đời xe, loại động cơ, nơi sản xuất và năm lắp ráp.
Bộ khung xe máy
Động cơ
Trong cấu tạo xe máy, động cơ có nhiệm vụ chuyển nhiên liệu thành năng lượng và truyền động lực cho xe di chuyển một cách êm ái. Cấu tạo của động cơ bao gồm trục khuỷu, van xả, piston và xi-lanh. Có nhiều yếu tố để phân loại động cơ như chức năng, dung tích xi lanh,... Hiện nay, có 2 loại động cơ phổ biến là động cơ 2 thì và động cơ 4 thì. Động cơ 2 thì thường thấy ở các đời xe cũ hoặc xe phân khối lớn. Cấu tạo nhỏ gọn, không có cam cò và xupap. Khi hoạt động, động cơ 2 thì tạo ra khói trắng và tiếng nổ êm hơn so với động cơ 4 thì. Động cơ 4 thì phổ biến ở các dòng xe tay ga. Trọng lượng nặng hơn so với động cơ 2 thì. Động cơ 4 thì sử dụng hỗn hợp không khí và xăng hòa trộn để tạo nhiên liệu đốt cháy. Đặc biệt, động cơ 4 thì tiết kiệm nhiên liệu hơn. Động cơ xe máy cũng có thể được phân loại dựa trên dung tích xi lanh như 49cc, 150cc và 250cc.
Động cơ xe máy 150cc
Bình ắc quy
Bình ắc quy là bộ phận có nhiệm vụ tích trữ và cung cấp điện để kích hoạt hệ thống đánh lửa. Tùy vào từng dòng xe, bình ắc quy có đặc điểm riêng. Thông thường, có 2 loại ắc quy thường gặp trên thị trường là ắc quy nước và ắc quy khô. Ắc quy nước là dung dịch điện phân dạng lỏng, sử dụng dung môi và các chất điện phân để tạo điện năng. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng, dung môi có thể bốc hơi, vì vậy bạn cần phải thường xuyên bổ sung nước cất hoặc dung dịch axit. Ắc quy khô sử dụng chất điện phân dạng gel, rắn. Loại này không có lỗ thông hơi như ắc quy nước, vì vậy không cần bảo dưỡng thường xuyên nhưng phí lắp đặt lại khá cao.
Bình ắc quy xe máy
Hệ thống thắng
Hệ thống thắng là một trong những bộ phận quan trọng nhất trong cấu tạo xe máy. Nó có chức năng giảm tốc độ và dừng xe, đảm bảo an toàn cho người lái khi xe vận hành. Hệ thống thắng gồm 2 phần chính là bộ điều khiển (tay hoặc chân) và phanh (gắn trên bánh xe). Đối với xe số, bạn bóp tay phanh phải để thắng trước và đạp số chân phải để thắng sau. Đối với xe tay ga, bạn sử dụng phanh tay trái để thắng trước và phanh tay phải để thắng sau.
Phanh là bộ phận xe máy giúp giảm tốc độ
Hệ thống truyền động
Hệ thống truyền động ảnh hưởng trực tiếp đến tốc độ và cảm giác êm ái khi xe vận hành. Nó gồm 3 bộ phận chính là trục khuỷu, hộp số và bánh xe trước sau. Trục khuỷu giúp truyền lực đến bánh sau và hộp số giúp kiểm soát lực truyền. Hiện nay, có 2 hệ thống truyền động phổ biến là nhông xích và dây curoa. Nhông xích là hệ thống phổ biến nhất trên xe máy. Nó giúp truyền năng lượng từ động cơ đến bánh xe một cách êm ái. Tuy nhiên, thời gian sử dụng của nhông xích thường khá ngắn, khoảng 30.000km, nên bạn phải thường xuyên thay sên và tra dầu. Dây curoa bao gồm 2 bánh đà và dây curoa, khối lượng nhẹ. Ưu điểm của dây curoa là không cần sử dụng chất bôi trơn, tuy nhiên, phí lắp đặt lại khá cao.
Bộ phận truyền động trên xe máy
Lọc gió
Lọc gió là một bộ phận rất nhỏ trong cấu tạo xe máy nhưng lại có vai trò vô cùng quan trọng. Chức năng chính của lọc gió là loại bỏ bụi bẩn và tạp chất trong không khí để làm sạch nhiên liệu. Có 2 loại lọc gió phổ biến trên thị trường là lọc gió khô và lọc gió ướt. Lọc gió khô được sử dụng cho các dòng xe như Honda Dream, Honda Wave, Piaggio,... Hình dạng của nó gần giống một tấm giấy gồm nhiều lỗ lớn phía trên và lỗ nhỏ phía dưới. Lỗ lớn có tác dụng hút gió vào buồng đốt, trong khi lỗ nhỏ lọc và loại bỏ bụi bẩn vào động cơ. Lọc gió ướt thường dùng cho các dòng xe tay ga. Nó được phủ dầu để tăng hiệu suất hoạt động. Ưu điểm của lọc gió ướt là loại bỏ được lượng không khí lớn hơn so với lọc gió khô.
Lọc gió cũng là bộ phận cấu tạo xe máy quan trọng
Bánh xe và lốp
Bánh xe và lốp là hai bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo xe máy. Bánh xe được làm từ nhôm hoặc thép và có các sợi căm bên trong. Lốp xe gồm gai lốp, hông lốp, tanh lốp, lớp bố nylon, lớp bố thép, lớp bố và lớp lót trong. Tất cả các bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong việc bám đường, bảo vệ lốp tránh khỏi các tác nhân như đá, cát, đất,... Lốp xe cũng giúp tạo sức bền và ổn định cho bánh xe. Việc bảo dưỡng lốp xe cũng rất quan trọng, như thay mới săm lốp sau mỗi khoảng thời gian nhất định.
Bộ phận bánh, lốp xe
Các bộ phận khác
Ngoài danh sách các bộ phận đã đề cập, có một số chi tiết nhỏ khác cũng rất quan trọng. Đó là bộ giảm xóc, hệ thống đèn còi, hệ thống làm mát và bugi. Bộ giảm xóc giúp bánh xe bám đường và tạo sức bật cho xe. Hệ thống đèn còi giúp chiếu sáng và phát tín hiệu khi dừng, rẽ hoặc chuyển làn. Hệ thống làm mát giúp tản nhiệt cho động cơ, đảm bảo nhiệt độ làm việc luôn ổn định. Bugi có nhiệm vụ bật tia lửa điện, đốt cháy nhiên liệu trong buồng đốt.
Trên đây là toàn bộ chia sẻ về cấu tạo xe máy cơ bản. Hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về chiếc xe của mình. Hãy luôn quan sát các dấu hiệu từ xe để kịp thời khắc phục lỗi. Đừng quên theo dõi những bài viết tiếp theo để có thêm nhiều kiến thức bổ ích nhé!
