Hình minh họa: Gạt nước ô tô là gì?
Khi mùa mưa tới, tầm nhìn trước xe ô tô thường bị che mờ bởi mưa và bụi. Vì vậy, cần gạt nước ô tô được ra đời với mục đích gạt sạch mưa, tuyết và bụi trên kính xe, giúp người lái có tầm nhìn tốt hơn trong điều kiện thời tiết xấu. Trên thực tế, cần gạt nước ô tô không chỉ đơn thuần là một công cụ hữu ích, mà còn có cấu tạo và nguyên lý làm việc cực kỳ thú vị.
1. Tác dụng của cần gạt nước ô tô
Khi trời mưa, tầm nhìn từ kính chắn gió bị hạn chế, gây ảnh hưởng đến an toàn khi lái xe. Đó là lúc người lái cần sử dụng cần gạt nước ô tô. Chức năng chính của cần gạt nước là gạt sạch mưa, tuyết và bụi trên kính xe, giúp người lái vẫn có thể quan sát tức thì trong điều kiện thời tiết xấu.
2. Vị trí lắp đặt của cần gạt nước
Cần gạt nước được lắp đặt ở phía trước kính chắn gió. Cấu tạo của cần gạt nước gồm ba bộ phận chính: cần gạt, lưỡi gạt sắt và lưỡi cao su gắn trên lưỡi gạt sắt.
3. Cấu tạo và phân loại cần gạt nước
Dựa trên phương pháp dẫn động, cần gạt nước có thể được chia thành ba loại:
- Cần gạt nước được dẫn động bằng chân không.
- Cần gạt nước được dẫn động bằng hơi.
- Cần gạt nước được dẫn động bằng điện.
Loại cần gạt nước được dẫn động bằng điện có nhiều ưu điểm, như dễ điều khiển, làm việc ổn định và không chịu ảnh hưởng từ động cơ. Vì vậy, loại cần gạt nước này được sử dụng phổ biến trên ô tô. Cấu tạo hệ thống gạt nước bao gồm mô tơ, cơ cấu dẫn động gạt nước và cần gạt nước (bao gồm cần gạt và lưỡi gạt).
4. Nguyên lý làm việc của cần gạt nước mưa ô tô
Nguyên tắc hoạt động của cần gạt nước được thực hiện thông qua công tắc gạt nước. Công tắc này được lắp đặt ở bên phải trụ lái, phía dưới vô-lăng, để người lái dễ dàng điều khiển. Công tắc này cũng đồng thời là công tắc gạt nước và công tắc rửa kính.
Cần gạt nước có thể hoạt động ở 4 chế độ khác nhau:
- Chế độ tốc độ thấp (LO): Cần gạt nước làm việc liên tục với tốc độ thấp, phù hợp khi mưa hoặc rơi tuyết lớn.
- Chế độ tốc độ cao (HI): Cần gạt nước làm việc liên tục với tốc độ cao, phù hợp khi mưa hoặc rơi tuyết rất lớn.
- Chế độ ngắt quãng (INT): Cần gạt nước làm việc và nghỉ xen kẽ nhau, phù hợp khi mưa hoặc rơi tuyết nhỏ.
- Chế độ gạt bằng tay (MIST): Người lái điều khiển cần gạt nước, mỗi lần bật công tắc sẽ làm gạt nước một lần và sau đó tự động ngừng. Để tiếp tục gạt nước, người lái phải bật công tắc lại.
5. Sơ đồ nguyên lý mạch điện hệ thống gạt nước ô tô
5.1 Nguyên lý làm việc của vị trí LO
Khi công tắc gạt nước ở vị trí LO, mô tơ sẽ quay với tốc độ thấp. Điều này được thực hiện thông qua điện trở khá lớn gắn với công tắc, giảm dòng điện và làm mô tơ quay với tốc độ thấp. Cơ cấu dẫn động sẽ làm cho cần gạt nước di chuyển với tốc độ thấp trên kính chắn gió, nhờ đó gạt sạch nước trên kính.
5.2 Nguyên lý làm việc của vị trí HI
Khi công tắc gạt nước ở vị trí HI, mô tơ sẽ quay với tốc độ cao. Điện trở nhỏ hơn ở công tắc HI sẽ làm tăng dòng điện, đẩy mô tơ quay với tốc độ cao hơn. Cơ cấu dẫn động sẽ làm cho cần gạt nước di chuyển với tốc độ cao trên kính chắn gió, nhờ đó gạt sạch nước trên kính.
5.3 Nguyên lý làm việc của vị trí INT
Khi công tắc gạt nước ở vị trí INT, cần gạt nước hoạt động xen kẽ giữa việc làm việc và nghỉ. Điện áp hai đầu của tụ điện sẽ thay đổi, điều này sẽ ảnh hưởng đến mạch điện của bộ điều khiển. Quá trình làm việc này thích hợp khi mưa hoặc rơi tuyết nhỏ.
5.4 Nguyên lý làm việc khi công tắc ở chế độ phun nước
Khi kéo công tắc gạt nước/rửa kính về phía vô-lăng, mạch điện của mô tơ rửa kính sẽ hoạt động. Mô tơ rửa kính sẽ quay cùng với mô tơ gạt nước. Bơm nước rửa kính sẽ phun dung dịch lên kính chắn gió thông qua vòi phun ở trên nắp ca-pô. Lưỡi gạt nước sẽ di chuyển lên xuống 3 đến 4 lần trước khi dừng lại. Nếu giữ nguyên vị trí của công tắc, bơm sẽ tiếp tục phun nước và cần gạt nước sẽ tiếp tục gạt.
6. Những sự cố có thể xảy ra đối với hệ thống gạt nước
Cần gạt nước không hoạt động là một trong những sự cố phổ biến trong hệ thống điện ô tô. Có thể chia sự cố này thành các sự cố nhỏ hơn gồm:
- Cần gạt nước không hoạt động ở tất cả các vị trí của công tắc gạt nước/rửa kính.
- Cần gạt nước không hoạt động ở một số vị trí của công tắc.
- Cần gạt nước không hồi vị.
Sự cố này có thể phát sinh do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các vấn đề nhỏ như kết nối điện không tốt đến những sự cố lớn hơn như hỏng mạch điện. Trong trường hợp gặp sự cố, người lái nên đưa xe đến cơ sở sửa chữa uy tín để được kiểm tra và sửa chữa kỹ lưỡng.
Đọc và hiểu về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của cần gạt nước ô tô là một cách tuyệt vời để nắm vững về phần điện trong xe hơi. Điều này không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về công nghệ hiện đại, mà còn giảm thiểu rủi ro khi sử dụng xe ô tô trong thời tiết xấu.
