Việc bảo dưỡng định kỳ đối với hệ thống làm mát không chỉ đảm bảo lưu thông nước liên tục, ổn định nhiệt độ nước mà còn cung cấp đầy đủ nước làm mát. Qua đó, giúp động cơ hoạt động ổn định, tránh tình trạng quá nóng ảnh hưởng đến công suất và tuổi thọ của động cơ.
Quy trình bảo dưỡng thường xuyên và định kỳ đối với hệ thống làm mát
Quy trình bảo dưỡng thường xuyên
- Đối với động cơ sử dụng hệ thống làm mát bằng gió, cần kiểm tra và đảm bảo phần tản nhiệt luôn sạch sẽ.
- Riêng với động cơ làm mát bằng nước, cần đảm bảo mức nước trong két nước thấp hơn miệng két từ 15-20mm. Khi nước cạn, cần bổ sung sau khi động cơ nguội.
- Đối với động cơ làm mát bằng nước bừng nước kiểu bốc hơi, không nên đổ nước vào thùng ngay khi động cơ còn nóng để tránh nứt xilanh.
- Nước làm mát nên dùng nước sạch, không chứa muối khoáng và bùn cát bẩn.
- Sử dụng bộ kiểm tra và thử xì két nước để phát hiện kịp thời hiện tượng rò rỉ nước trong hệ thống làm mát.
Quy trình bảo dưỡng định kỳ đối với hệ thống
- Kiểm tra vị trí nối của hệ thống làm mát để phát hiện rò rỉ nước. Nếu có rò rỉ, cần xử lý ngay vị trí đó.
- Bơm mỡ vào ổ bi của bơm nước cho đến khi mỡ trào ra ở vú mỡ.
- Kiểm tra hoạt động của van không khí ở két nước.
- Tháo và vệ sinh két nước.
- Kiểm tra độ căng dây đai quạt gió và bơm nước. Kiểm tra bằng cách ấn dây đai một lực P = 3-4 KG, nếu dây võng xuống khoảng 10-15 mm là đạt yêu cầu.
- Trong trường hợp không đạt yêu cầu, cần điều chỉnh lại độ căng bằng cách nới lỏng đai ốc hãm xe, sau đó xiết chặt đai ốc.
- Lưu ý: Hệ thống làm mát cần được rửa hai lần trong năm. Để rửa, cần sử dụng dung dịch chuyên dụng như sau:
- Loại 1: Pha 1 lít nước + 0,75 - 0,80 kg xút ăn da + 0,15 lít dầu hoả (nên dùng nước đun sôi để xút hoà tan hoàn toàn).
- Loại 2: Pha 10 lít nước + 1 kg ntari các bo nát ngậm nước + 0,5 lít dầu hoả.
- Loại 3: Dùng nước dung dịch hỗn hợp 2,5% axít clohiđríc và 97,5% nước.
Quy trình rửa được tiến hành như sau:
-
Xả hết nước làm mát trong hệ thống làm mát. Lấy van hằng nhiệt ra và đổ dung dịch làm sạch vào (đối với dung dịch loại 1, loại 2 thì ngâm khoảng 10-12h. Riêng loại 3, ngay sau khi đổ vào, khởi động động cơ và để hoạt động 1 giờ ở chế độ không tải sau đó xả dung dịch).
-
Sau khi xả dung dịch, rửa lại hệ thống làm mát bằng nước sạch. Lưu ý lượng nước chảy qua hệ thống không được ít hơn 3 lần dung tích nước của hệ thống để tẩy sạch dung dịch axít.
Lưu ý: Đối với những động cơ có nắp máy được chế tạo bằng hợp kim trôm, tránh sử dụng dung dịch có tính axit. Nên dùng nước sạch có áp suất cao để rửa. Quy trình như sau:
- Mở và xả hết lượng nước làm mát ra ngoài, sau đó khóa lại.
- Tháo ống nước ra của nắp máy để lấy van hằng nhiệt, sau đó lắp lại như ban đầu.
- Sử dụng nguồn nước sạch có áp suất cao để cho vào ống nước ra của nắp máy để rửa sạch các ngăn chứa nước của động cơ. Đến khi thấy nước sạch chảy ra ở bơm là đạt.
- Ở ống nước ra ở dưới két, cho nước ngược lại với chiều tuần hoàn bình thường, cho tới khi thấy nước sạch chảy ra ở chỗ rót nước thì dừng lại.
- Kết thúc quá trình rửa, lắp lại van hằng nhiệt và các chi tiết. Cho nước vào hệ thống làm mát, khởi động động cơ để kiểm tra có rò nước không, nếu có, cần khắc phục.
Hư hỏng thường gặp của hệ thống làm mát
Rò rỉ nước
Dấu hiệu: Phía trước của két nước hoặc bên dưới động cơ xuất hiện nước nhỏ giọt, trong khi động cơ hoạt động có nước vung ra xung quanh, mực nước trong két nước thấp hơn mức quy định, nhiệt độ động cơ tăng cao.
Cách xử lý:
- Tháo bơm nước để kiểm tra phớt xem có hỏng không.
- Kiểm tra bu lông cố định và đệm lót nếu nước rò từ vị trí tiếp xúc giữa vỏ bơm và thân máy.
- Kiểm tra và hàn lại ống nước nếu nước rò từ ống nước của két nước.
- Kiểm tra và siết chặt bu lông kẹp hoặc thay mới ống dẫn cao su nếu rò từ các đầu ống cao su dẫn nước vào két nước.
Có tiếng kêu
Khi động cơ hoạt động, nếu có tiếng kêu phát ra từ vị trí bơm nước, có thể do một trong các nguyên nhân sau:
- Bu lông cố định bị lỏng, cần xiết chặt.
- Cánh quạt bị biến dạng dẫn đến va chạm, độ xiên bị sai lệch, cần kiểm tra và điều chỉnh.
- Nếu puly quạt gió bị lỏng, cần xiết chặt bu lông và đai ốc cố định.
- Nếu độ lay quá lớn và có tiếng kêu, trục bơm có thể bị hỏng, cần tháo bơm để kiểm tra và sửa chữa.
Nhiệt độ nước làm mát cao
Dễ nhận biết khi nước bên trong két nước bị sôi, đồng hồ nhiệt độ nước cao.
Nguyên nhân:
- Nước rò rỉ dẫn đến thiếu nước, cần kiểm tra và bổ sung đủ lượng nước làm mát.
- Phần cánh tản nhiệt của két nước bị biến dạng hoặc chồng xếp lên nhau, cần kiểm tra và sửa chữa.
- Van hằng nhiệt bị hỏng không có tác dụng.
- Dây đai truyền động quá chùng, cần kiểm tra và điều chỉnh lại.
Dựa trên quy trình bảo dưỡng và những hư hỏng thường gặp này, chúng ta có thể duy trì hệ thống làm mát của ô tô trong tình trạng hoạt động tốt và đảm bảo an toàn cho động cơ.