Bom ba càng là một loại vũ khí chống tăng cầm tay đáng sợ, được phát minh bởi Lục quân Đế quốc Nhật Bản trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Vào năm 1946, vũ khí này đã được bộ đội Việt Nam chế tạo và sử dụng trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Nhìn chung, bom ba càng đã ghi dấu ấn quan trọng trong lịch sử Việt Nam.
Thiết kế độc đáo
Bom ba càng là một loại vũ khí chống tăng cảm tử, được quân Nhật phát minh và sử dụng trên khắp chiến trường Thái Bình Dương. Tên gốc của nó là "Shitotsubakurai" (刺突爆雷), có nghĩa là "vũ khí chọc thủng và nổ". Thiết kế của bom ba càng rất đặc biệt, với nguyên tắc hoạt động bằng cách va chạm.
Bom ba càng có hình dáng giống một cái phễu, với đường kính miệng phễu là 22 cm. Nó được nhồi bằng thuốc nổ hoặc thuốc bom, được gắn vào 3 càng sắt dài 12 cm. Khi bom nổ, vùng lõm ở đáy hình côn sẽ tạo ra một lực nổ hướng vào lớp thép của xe tăng.
Sử dụng trong kháng chiến
Sau khi Nhật đầu hàng và Việt Minh giành được chính quyền, một số bom ba càng đã được thu được từ quân địch. Quân Việt Minh đã sản xuất tổng cộng 93 cây bom ba càng trong giai đoạn từ tháng 3/1946 đến tháng 12/1946. Những cây bom này được sử dụng trong trận Hà Nội, trở thành vũ khí chống tăng quan trọng nhất của quân Việt Minh.
Đời sống của những chiến sĩ cảm tử không hề dễ dàng. Đánh bom ba càng đòi hỏi sự thông minh, dũng cảm và sẵn sàng hy sinh. Khi tiến vào mục tiêu, chiến sĩ cần có sự hỗ trợ từ đồng đội để tiêu diệt lực lượng trên xe cơ giới và ngăn chặn lực lượng bộ binh đi cùng.
Chiến sĩ cảm tử sẽ ôm chặt bom và gậy, dùng phần đuôi bom để tấn công mục tiêu. Bom ba càng có khả năng xuyên thủng lớp thép dày khoảng 150mm ở góc chạm 90 độ, đủ để xuyên thủng giáp trước xe tăng hạng trung thời Thế chiến 2.
Người chiến sĩ cảm tử
Trong trận Hà Nội năm 1946, có khoảng 10 tổ cảm tử được thành lập, với tổng cộng chừng 100 đội viên. Những người chiến sĩ này được gọi là "quyết tử quân". Họ mặc áo trấn thủ, đeo khăn đỏ và cầm bom ba càng. Tuy tỷ lệ hy sinh của họ rất cao, nhưng những chiến sĩ cảm tử này đã tạo nên tinh thần quyết tử cho Tổ quốc.
Một trong những chiến sĩ cảm tử nổi tiếng nhất là chiến sĩ Trần Thành. Anh đã gây sốc với hành động dũng cảm khi đánh hỏng một xe tăng địch, giết cả kíp lái Pháp trong xe. Trong cuộc tấn công tiếp theo, anh đã hy sinh khi bom bị xịt và không phát nổ. Bức ảnh ghi lại khoảnh khắc cuối cùng của Trần Thành trước khi ôm bom ba càng đã trở thành biểu tượng của tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh".
Kết thúc một thời đại
Với sự phát triển của công nghệ quân sự, bom ba càng đã bị thay thế bởi các loại vũ khí hiện đại hơn. Vào năm 1947, Giáo sư Trần Đại Nghĩa đã thiết kế thành công súng Bazooka Việt Nam, một vũ khí có hiệu quả cao hơn trong việc chống tăng từ xa.
Dù bom ba càng không còn được sử dụng trong quân đội hiện đại, nhưng nó vẫn là một phần quan trọng trong lịch sử của Việt Nam. Hiện nay, Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam vẫn lưu giữ một cây bom ba càng, nhắc nhở về thời kỳ đấu tranh đầy khó khăn và hy sinh của dân tộc.