Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP trong hệ thống nhiên liệu của động cơ là một phần quan trọng để ngăn chặn sự rò rỉ hơi nhiên liệu từ hệ thống và bình nhiên liệu vào khoang cabin, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người ngồi trên xe và có thể dẫn đến cháy nổ nguy hiểm. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các hệ thống kiểm soát hơi xăng trên các dòng xe du lịch phổ biến từ trước đến nay.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển bằng cơ khí
Hệ thống này bao gồm các bộ phận sau: bình xăng, nắp bình xăng, bộ lọc than hoạt tính, van kiểm tra chân không, van kiểm tra áp suất, van nhiệt (BVSV - TVV), ống xả hơi xăng.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Khi động cơ hoạt động, lượng nhiên liệu trong bình sẽ giảm, tạo ra một độ chân không. Không khí từ bên ngoài sẽ đi vào thùng nhiên liệu thông qua van kiểm tra ở nắp cổ hoặc bộ lọc hơi. Trong lúc này, EVAP có chức năng ngăn ngừa việc tạo ra áp suất hoặc chân không quá mức trong thùng.
Khi động cơ hoạt động, nhiệt độ của nước làm mát sẽ vượt quá 50oC và van tiết lưu sẽ mở để cho hơi nhiên liệu từ bộ lọc đi qua van kiểm tra áp suất và van nhiệt, sau đó vào ống nạp của động cơ. Đồng thời, không khí từ bên ngoài cũng lọt vào bộ lọc để cung cấp khí giúp ổn định áp suất trong bình nhiên liệu. Khi nhiệt độ thấp hơn 35oC, van nhiệt và van áp suất sẽ đóng lại.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử, không có chức năng giám sát
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP này bao gồm: bình xăng, nắp bình xăng, bộ lọc than hoạt tính, van kiểm tra chân không, van kiểm tra áp suất, van điện (VSV), ống xả hơi xăng.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Để kiểm soát hiệu quả hơn, hệ thống kiểm soát EVAP đã được cải tiến bằng việc thêm một van điện (VSV) để thay thế van nhiệt. Lúc này, hơi nhiên liệu sẽ được đưa tới van nạp (trong điều kiện nước làm mát trên 54oC và động cơ hoạt động ở chế độ không tải). ECM có thể điều chỉnh độ mở của van để điều chỉnh lưu lượng của dòng hơi.
Tuy nhiên, hệ thống này vẫn gặp khó khăn trong việc xử lý ô nhiễm khí van điện VSV. Để khắc phục điều này, hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử được cải tiến với chức năng giám sát hệ thống.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử có thêm chức năng giám sát
Hệ thống này bao gồm các bộ phận sau: bình xăng, bộ lọc than hoạt tính, van lọc (EVAP), van kiểm tra áp suất, van điện, cảm biến áp suất, ống xả hơi xăng.
Khi hệ thống EVAP hoạt động (khi nhiệt độ nước làm mát trên 74oC và động cơ hoạt động ở chế độ không tải), ECM sẽ mở van lọc và hơi nhiên liệu được lưu trữ trong bộ lọc sẽ được đưa vào ống nạp, đồng thời không khí từ khí quyền sẽ đi vào bộ lọc thông qua đường dẫn khí để cung cấp cho động cơ. Van lọc sẽ đóng lại khi nhiệt độ nước làm mát giảm xuống dưới 74oC.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Trong quá trình nạp nhiên liệu, van nạp trong thùng sẽ mở để đưa hơi nhiên liệu từ bình vào bộ lọc trước khi thông qua van xả để thoát ra môi trường bên ngoài.
Tùy thuộc vào chế độ của xe, van lọc sẽ đóng hoặc mở tùy ý. ECM đo áp suất trong thùng nhiên liệu. Nếu áp suất giảm không đúng khi mở van lọc (EVAP), ECM sẽ xác định van lọc đang kẹt ở vị trí đóng. Trong trường hợp van lọc đóng và áp suất vẫn thấp, ECM sẽ xác định van lọc đang kẹt ở vị trí mở.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử này được trang bị thêm cảm biến áp suất và van điện để giám sát và chẩn đoán tình trạng của hệ thống. Điều này giúp phát hiện nhanh chóng bất kỳ hư hỏng nào của van (như sự rò rỉ nhiên liệu có thể ảnh hưởng xấu đến động cơ).
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử có chức năng ORVR
Hệ thống này gồm các bộ phận sau: bình xăng, bộ lọc than hoạt tính, van lọc (EVAP), van điện, van kiểm tra áp suất, van khóa khí, cảm biến áp suất, van nạp, van điều khiển áp suất, ống xả, nạp hơi xăng.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Hệ thống mới này được trang bị các bộ phận mới so với hệ thống cũ:
- Van điều khiển áp suất (VSV PSV) nằm giữa bộ lọc và bình nhiên liệu.
- Van khóa khí (VSV CCV) chặn đường cấp khí từ bộ lọc khí tới ống nạp.
- Van đầy nằm trên thùng xăng.
Hệ thống này mang lại hiệu quả cao, tuy nhiên nó khá phức tạp và chiếm nhiều không gian trên xe.
Khi áp suất hơi nhiên liệu trong bình xăng tăng lên, van áp suất sẽ mở ra và hơi sẽ đi vào bộ lọc. Khi áp suất trong bình nhiên liệu giảm, không khí sẽ đi vào thùng từ ống nạp hoặc qua van khóa khí.
Khi động cơ hoạt động (nhiệt độ nước làm mát trên 74oC và xe hoạt động ở chế độ không tải), ECM sẽ mở van nạp và hơi tích trữ trong bộ lọc sẽ được đưa vào ống nạp bằng cách tạo chân không. ECM điều khiển van để điều chỉnh tốc độ của dòng chảy. Không khí từ bên ngoài đi vào bộ lọc thông qua đường dẫn khí và thoát ra bên ngoài.
Khi cung cấp nhiên liệu, áp suất trong bình nhiên liệu tăng lên, van nạp mở ra, hơi nhiên liệu đi vào bộ lọc và được làm sạch trước khi thông qua van xả để thoát ra bên ngoài.
ECM giám sát áp suất trong bình nhiên liệu và điều khiển các van để kiểm soát rò rỉ trong hệ thống khi động cơ đang trong trạng thái lạnh.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử cải tiến
Vào giữa những năm 2000, hệ thống này được áp dụng vào thực tế. Nó đơn giản và mang lại hiệu quả tốt hơn nhiều so với các hệ thống trước đó. Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP này bao gồm van điện lọc (EVAP), van khí chặn khí (CCV), cảm biến áp suất nhiên liệu, bộ lọc hoạt tính và van đầy.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Một số thay đổi so với hệ thống trước đó là van áp suất và van xả đã được loại bỏ, không khí được làm sạch và thoát ra ngoài. Một bộ lọc xuất hiện trong đường dẫn khí và đường kính ống dẫn gia tăng. Công suất của hệ thống cải thiện.
Khi động cơ hoạt động (nhiệt độ nước làm mát trên 80oC), không khí sẽ được đưa vào bộ lọc, sau đó đến ống nạp, van lọc và van điều khiển khí trời.
Khi nạp nhiên liệu, áp suất bên trong bình tăng lên, hơi nhiên liệu đi vào bộ lọc sẽ được làm sạch trước khi thải ra bên ngoài.
Trong chế độ giám sát của ECM, bằng cách điều khiển các van điện (CCV - EVAP) để thay đổi áp suất trong đường dẫn, ECM sẽ phát hiện sự rò rỉ trong hệ thống.
Hệ thống cải tiến này đáp ứng được gần như tất cả các chế độ hoạt động của xe. Tuy nhiên, các dòng hơi làm việc lại phụ thuộc vào hoạt động của động cơ. Nếu động cơ không hoạt động, dòng khí không lưu thông tốt, áp suất trong hệ thống giảm và rò rỉ sẽ xuất hiện sau một thời gian sử dụng. Để giải quyết vấn đề này, hệ thống EVAP được tiếp tục cải tiến.
Hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP điều khiển điện tử hiện đại
Hệ thống này được áp dụng từ năm 2000 cho đến ngày nay. Hệ thống bao gồm bộ lọc hoạt tính, van lọc điện (EVAP), van đầy, module bơm (bao gồm bơm, cảm biến áp suất và van thông hơi). Sự cải tiến chính ở đây là khả năng kiểm soát rò rỉ khi xe đỗ.
hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP
Module bơm bao gồm các bộ phận sau:
- Van thông hơi: điều khiển đường khí theo tín hiệu từ ECM.
- Cảm biến áp suất trong bộ lọc: đo áp suất trong hệ thống và truyền tín hiệu cho ECM.
- Bơm điều khiển rò rỉ: bơm cánh gạt được điều khiển bằng động cơ DC và tạo ra chân không trong hệ thống theo tín hiệu từ ECM.
Khi nạp nhiên liệu, áp suất trong bình tăng lên, hơi nhiên liệu đi vào bộ lọc và được làm sạch. Phần còn lại sẽ được đưa vào ống nạp của động cơ.
Xem thêm:
- Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát khí xả ô tô
- Tìm hiểu hệ thống lái điện tử Steer-by-wire
- Tổng quan về hệ thống điều khiển lực kéo trên xe ô tô
Hy vọng bạn đã có được những thông tin hữu ích về hệ thống kiểm soát hơi xăng EVAP. Bạn có thể tìm hiểu thêm các kiến thức chuyên sâu bằng cách tham gia khóa đào tạo Sửa chữa điện ô tô toàn diện từ A - Z.
Trung Tâm Huấn Luyện Kỹ Thuật Ô Tô Việt Nam - VATC
- Địa chỉ: Số 4-6, Đường số 4, khu phố 6, Phường Hiệp Bình Phước, Thành Phố Thủ Đức, Tp.HCM
- Điện thoại: 0945711717
- Email: [email protected]
