Giới thiệu
Trên hành trình phục hồi sau đại dịch, thị trường xe ô tô cũ đã trải qua nhiều biến động trong năm 2022 và đối mặt với nhiều khó khăn trong năm 2023. Để hiểu rõ hơn về những thách thức này, chúng ta cần nhìn vào các yếu tố ảnh hưởng trong năm trước đó. Trong đó, các diễn biến khó lường trong cuối năm 2022 đã đẩy thị trường xe ô tô cũ vào giai đoạn khó khăn, gây ra nhiều thách thức mới mà các nhà kinh doanh và người tiêu dùng cần đối mặt.
Những gam trầm của năm 2022
Các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường xe ô tô cũ được các chuyên gia kinh doanh lâu năm chia thành ba nhóm chính. Đầu tiên là sự chênh lệch giữa cung và cầu.
Trong năm 2022, trong 5 tháng đầu tiên, thị trường xe cũ và mới đều có lượng bán ổn định, thậm chí có nhiều mẫu xe vẫn được bán ở mức giá ổn định. Tuy nhiên, từ tháng 6-8, khi các ngành kinh doanh khác như bất động sản, chứng khoán... trở nên chậm chạp, thị trường xe ô tô cũ bắt đầu trầm lắng. Dấu hiệu suy thoái kinh tế đã xuất hiện, lượng xe bán ra nhiều nhưng nhu cầu mua ít đi. Trong giai đoạn này, các mẫu xe sang và cao cấp với giá từ 2 tỷ đồng trở lên là nhóm xe chịu ảnh hưởng lớn.
Theo ông Đặng Nam - Kinh doanh xe sang, thực tế là các mẫu xe không mất giá trị, chỉ là giá trị gia tăng "nóng" trong giai đoạn 2020-2021 đã giảm. Trong 2 năm dưới ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, nguồn cung toàn cầu bị ảnh hưởng, các mẫu xe sang hạn chế cung cấp, giá tăng lên,... từ đó giá xe cũng tăng theo. Ví dụ, mẫu xe Toyota Land Cruiser mới có thời điểm chênh lệch gần 2 tỷ đồng so với giá niêm yết 4 tỷ đồng. "Không có gì khó hiểu khi xe cũ 2020, 2021 tăng giá từ 5-10% so với mức trung bình", ông Nam chia sẻ.
Từ tháng 9-11, lãi suất tăng nhanh, ngân hàng siết chặt việc cho vay khiến nhiều khách hàng gặp khó khăn trong việc mua xe. Trong khoảng thời gian này, lãi suất tăng đã ảnh hưởng sâu rộng đến các mẫu xe phổ thông.
Theo ông Ngọc Ngân, một chủ salon xe cũ, khách hàng mua xe có giá trị từ 600-700 triệu đồng trở lên thường muốn vay trả góp. "Tuy nhiên, khó khăn trong việc vay vốn và điều kiện cho vay khiến chỉ có 2-3 khách hàng trong số 10 người có thể vay được, từ đó tốc độ thanh khoản của thị trường cũng chậm hơn", ông chia sẻ.
Chứng minh cho sự khó khăn của các salon xe cũ, ông Ngân đã mua chiếc Hyundai Santa Fe 2020 với giá khoảng 1,2 tỷ đồng vào thời điểm tháng 4-6, sau đó chỉ bán được với giá trên 1 tỷ đồng vào tháng 11. Như vậy, chỉ trong vòng 4 tháng, mẫu xe này đã mất hơn 200 triệu đồng.
Một mẫu xe khác giá giảm mạnh là Toyota Camry. Cụ thể, mẫu Camry 2.5 Q 2019 ông mua vào với giá hơn 1,1 tỷ đồng vào tháng 4-6, sau đó chỉ mua được với hơn 900 triệu đồng và bán dưới 1 tỷ đồng vào tháng 11. Cuối năm, có mẫu xe giảm giá tới 20% so với hai giai đoạn trước đó.
Đầu năm 2023 thị trường chưa khởi sắc
Từ tháng 12 đến tháng 1/2023, mặc dù gần Tết âm lịch nhưng lượng mua xe không cao, nhiều salon ô tô từng kỳ vọng nhưng lại gặp thất vọng. Thị trường không có những nhịp hồi do lãi suất ngân hàng vẫn ở mức cao và cầu vẫn thấp hơn cung. Áp lực từ việc xả hàng tồn kho cùng với sự cạnh tranh từ xe mới đã khiến nhiều người kinh doanh ô tô cũ gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Trường Nguyên, một chủ salon ô tô cũ từ năm 2000, thông thường vào cuối năm và cận Tết Nguyên đán, cầu mua xe ô tô tăng cao hơn cung, khiến các đại lý ô tô "thừa nhận lạc" và có hàng giao ngay cho khách hàng. Tuy nhiên, năm nay các hãng ô tô đua nhau giảm giá để thanh lý xe tồn kho, giá xe mới ở các đại lý cũng giảm theo, từ đó ảnh hưởng đến thị trường xe ô tô cũ.
Hiện tại, niềm tin vào thị trường đã không còn. Nhiều salon ô tô cũ đã ngừng nhập xe mới và tập trung vào việc thanh lý hàng tồn để giảm giá xe. Đồng loạt giảm giá và thu vốn từ việc bán xe đã khiến giá cả tiếp tục giảm thêm 5-10%. Một mẫu xe cũ được mua từ tháng 6-7 vẫn không thể thanh khoản với giá gốc và có thể mất tới 30% giá trị. Như vậy, chỉ trong vòng 7 tháng của năm ngoái, thị trường xe ô tô cũ đã chứng kiến nhiều biến động, từ tình trạng khan hàng và giá cao đến tình trạng thừa cung và giá sụt giảm.
Tuy nhiên, ở nhóm xe có giá từ 300-500 triệu đồng, thị trường vẫn có giao dịch ổn định. Theo ông Nguyên, đây là nhóm khách hàng mua xe trả tiền một lần, tiền được tích lũy qua nhiều năm nên ít bị ảnh hưởng.
Triển vọng năm 2023
Trong năm 2022, lượng khách hàng mua xe ô tô cũ được cho là thấp nhất trong 10 năm trở lại đây. Kỷ lục trước đó là vào năm 2012, khi suy thoái kinh tế và thuế trước bạ tăng lên 20%. Thời điểm đã qua, đầu năm 2019, khi dịch COVID-19 bắt đầu, mặc dù có những khó khăn nhưng lượng khách hàng mua xe vẫn ổn định hơn so với giai đoạn hiện tại.
Trong năm 2023, xu hướng tăng trưởng sẽ dịch chuyển từ nhóm xe sang đã qua sử dụng như giai đoạn 2020-2021 sang nhóm xe gia đình, phổ thông với mức giá từ 500-700 triệu đồng. Đặc biệt, với việc Trung Quốc mở cửa trở lại và nhu cầu du lịch tăng cao, thị trường xe ô tô cũ có thể sẽ trở lại ổn định.
Ông Nguyên cho rằng, chỉ khi thị trường đạt được mức giá ổn định mới có thể đánh giá chính xác tình hình thị trường xe ô tô cũ trong năm 2023. Trên thực tế, thị trường ô tô thường chịu tác động từ các ngành nghề khác. Nhiều chủ salon dự đoán thị trường sẽ gặp khó khăn trong nửa đầu năm 2023 và phục hồi trong nửa cuối năm.
Ngoài ra, nếu các hãng xe mới tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ doanh số và ra mắt nhiều sản phẩm mới với tầm giá đa dạng, thị trường xe ô tô cũ cũng sẽ phải đối mặt với nhiều khó khăn. Tuy nhiên, các nhà kinh doanh xe cũ vẫn kỳ vọng rằng năm 2023 sẽ mang lại sự phục hồi, giúp các salon vượt qua khó khăn hiện tại.
Xem thêm: Những mẫu ô tô dừng bán trong năm 2022 đang được định giá ra sao trên sàn xe cũ?
Ảnh: Đoàn Dũng